دسته: علوم انسانی مقاله بررسی تأثیر نفت عراق بر اقتصاد جهان پس از سرنگونگی رژیم صدام در 35 صفحه ورد قابل ویرایش
قیمت فایل فقط 4,000 تومان
مقاله بررسی تأثیر نفت عراق بر اقتصاد جهان پس از سرنگونگی رژیم صدام در 35 صفحه ورد قابل ویرایش
فصل اول (كلیات)
طرح مساله:
حمله امریكابه عراق با وجود هزینه‌های كلان سیاسی و اقتصادی‌اش برای این كشور، از دیدگاه اقتصادی گسترش و تعمیق و تحمیل رژیم سرمایه داری است، كه قلب تپنده آن را نفت تشكیل می‌دهد. این جنگ به خاطر تصاحب منابع نفتی عراق نبود، ولی نفت همواره ماده‌ای استراتژیك برای اقتصاد نظام سرمایه‌داری محسوب می‌شود. از لحظ موقعیت ژئوپلتیك عراق در بطن منطقه نفت خیر خاورمیانه قرار دارد. به دلیل سیاستهای غلط حزب بعث در اقتصاد عراق، در حال حاضر بیش از 95% درآمدهای این كشور را در آمدهای حاصل از فروش نفت تشكیل می‌دهد.([1]) 0(یعنی اقتصاد كاملا تك محصولی) ذخایر اثبات شده نفت این كشور 115 میلیارد بشكه است كه بعد از عربستان دومین كشور نفت خیز جهان است و هنوز ذخایر اثبات نشده فراوانی نیز وجود دارد. اما تولید روزانه نفت در عراق به روزی 2 میلیون و 300 هزار بشكه محدود مانده است. به دلیل آنكه در اثر جنگ صنعت نفت عراق به شدت صدمه دید و بعد از جنگ نیز تاسیسات و خطوط لوله‌های نفت در عراق به ویژه خط لوله شمال كه نفت را از كركوك به بندر جیحان در تركیه انتقال می‌دهد، به وسیله انفجارات بمب بی‌مصرف ماند. در رابطه با میزان استخراج نفت عراق با روزانه 1/2 میلیون بشكه نفت تولید می‌كند كه حدود3/1میلیون بشكه آن صادر می‌شود. با در نظر گرفتن قیمت نفت بشكه‌ای 50 دلار میزان درآمدهای نفتی این كشور روزانه 56 میلیون دلار و در سال بیش از 23 میلیارد دلار خواهد بود. این در حالی است كه میزان تولید نفت عراق در زمان رژیم صدام روزانه بیشمار از 9/2 میلیون بشكه بوده است. جنگ عراق موجب افزایش شاخص سهام بورس در كشورهای حاشیه خلیج فارس شد و بسیاری از شركت های این كشورها قراردادهای پرسودی را امضا كردند اماكارشناسان اقتصادی عقیده دارند در دراز مدت كشورهای حاشیه خلیج فارس با بازگشت عراق به بازار نفت بیشتر از سودی كه در آغاز احیای اقتصادی عراق به دست می‌آورند، زیان خواهند دید.([2]) با اینكه هنوز برای سخن گفتن از رونق اقتصادی عراق زود است. اما نشانه‌هایی وجود دارد كه غول خفته عراق درآینده امكان دارد به یك قدرت اقتصادی منطقه‌ای تبدیل شود. علاوه بر ذخایر عظیم نفتی، این كشور دارای یك نیروی كار ماهر و یك اساس مستحكم برای توسعه كشاورزی نیز می‌باشد. در دراز مدت، رونق اقتصادی عراق عوارض منفی برای سایر كشورهای منطقه خواهد داشت. از همه مهمتر افت قیمت نفت است. پس از اینكه عراق تولید و صادرات نفت را با ظرفیت كامل آغاز كند. قیمتها سقوط خواهند كرد و درآمدهای نفتی سایر كشورهای خلیج بین 20 تا 25 درصد كاهش خواهد یافت. بدیهی است با توجه به عملیتهای انتحاری انفجار خطوط نفت و تاسیسات نفتی عراق، تیراندازی پراكنده به نیروهای ائتلاف، غارت تجهیزات نفتی، رواج گسترده قاچاق محصولات نفتی، جملگی حكایت از آن دارند كه تامین امنیت وثبات وراه اندازی تولید نفت عراق با دشواریهای فراوان مواجه است.([3]) در شرایطی كه سرمایه‌گذاری لازم فقط برای رسیدن به سطح تولید پیش از جنگ، 7 میلیارد دلار برآورده شده است، روزانه حدود 7 تا 8 میلیون دلار هزینه اضافی نیز بر اثر عملیات خرابكارانه درماههای اول پس از سرنگونی صدام بر این كشور تحمیل شده است. البته نحوه بازسازی عراق آغاز شده است و طبق طرحهای آمریكا محور قرار گرفتن نفت به عنوان مهمترین منبع برای بازسازی این كشور مورد توجه قرار گرفته است. و آمریكا قصد دارد صنعت نفت عراق را به طور كامل خصوصی كند. در این زمینه گفته می‌شود كه یكی از مدیران بریتیش پترولیوم به عنوان مسئول بازسازی صنعت نفت عراق تعیین خواهد شد.
اهداف تحقیق:
از آنجائیكه كشور عراق دومین كشور ثروتمند جهان از لحاظ منابع نفتی است، هدف از این پژوهش آن است كه تاثیرات جنگ بر كشورهای حوزه خلیج فارس، صادرات نفت عراق بر اعضای اوپك و اقتصاد جهان مورد بررسی قرار گیرد.
اهمیت تحقیق:
اهمیت این پژوهش در آن است كه نشان می‌دهد افزایش بهای قیمت نفت و سرازیر شدن دلارهای نفتی به اقتصاد كشورهای صادر كننده نفت(به ویژه خلیج فارس وایران) آیا قادر خواهد بود موجبات توسعه این كشورها را فراهم آورد؟ یا برعكس همانند گذشته (مثلا زمان رژیم شاه) باعث وابستگی هر چه بیشتر این كشورها به غرب و برگشت سرمابه سمت كشورهای صنعتی خواهد شد. یا اینكه به دلایل مختلف این پطرودلارها حیف ومیل خواهدشد.
سوال اصلی:
تاثیر نفت عراق بر اقتصاد جهان پس از سرنگونی رژیم صدام چیست؟
سوال فرعی:
آیا افزایش تقاضای جهانی نفت، به سرنگونی رژیم صدام مربوط است؟
فرضیه تحقیق:
یكی از دلایل افزایش تقاضای جهانی نفت، كاهش صادرات محصولات نفتی عراق بعد از سرنگونی صدام می‌باشد.
متغیرها و مفاهیم عملیاتی:
كاهش دلایل افزایش تقاضای جهانی نفت چیست؟
دلایل صادرات محصولات نفتی عراق چیست؟
روش تحقیق:
روش این پژوهش مبتنی بر جستجو در سایتهای اینترنتی بوده است. كلیه منابع فارسی به جز منابع انگلیسی از اینترنت اقتباس شده است.
فصل سوم: نفت و اقتصاد جهانی
علت افزایش عوائد نفتی اوپك از سال 2003 به بعد:
اداره اطلاعات انرژی آمریكا (EIA) عوائد نفتی خالص اوپك در سال 2003 را 223 میلیارد دلار پیش بینی كرده است. كه 19 درصد بیش از سال2002 و 16 درصد بیش از پیش بینی این سازمان در دسامبر گذشته است. بخش قابل توجهی از این افزایش در آمد، افزایش 11 درصدی قیمتهای نفت نسبت به سال گذشته است. علت این افزایش قیمتها به شرح زیر اعلام شده است: 1- ناآرامی‌ها و كاهش قابل توجه تولید نفت در ونزوئلا كه از دسامبر سال 2002 آغاز شد.
2- زمستان سرد در شمال شرقی آمریكا 3- پایین بودن مداوم ذخایر در ایالات متحده 4- جنگ عراق كه منجر به كاهش صدور نفت عراق ازمیانه ماه مارس سال 2003 شد. 5- مشكلات نیجریه كه باعث كاهش تولید نفت این كشور از مارس 2003 به بعد شده است. علاوه بر افزایش قیمتها، افزایش صدور نفت اوپك به میزان 8/6 درصد نسبت به سال گذشته نیز از عوامل افزایش عوائد اوپك بوده است. عوائد نفتی عراق در سال 2002 ، 4/12 میلیارد دلار بوده است. ([4])درسال 2003 عوائد نفتی این كشور با 15 درصد كاهش به 6/10 میلیارد دلار رسیده است. چندین كشور اوپك نیز در سال 2003 شاهد افزایش درآمد قابل توجهی داشته‌اند. در راس این كشورها عربستان قراردارد كه در این سال حدود 70 میلیارد دلار درآمد داشته است. این رقم 27 درصد بیش از عواید سال 2002 یعنی 55 میلیارد دلار است. عربستان سعودی، ملی 5 ماه اول سال 2003 از بالا بودن قیمتهای نفت بهره فراوان برده وبا بهره‌گیری از ظرفیت مازاد خود، كمبودهای عرضه ونزوئلا، عراق و نیجریه را جبران كرده است.([5]) سایر كشورهای اوپك كه در سال 2003 شاهد افزایش قابل توجه درآمد خواهند بود ،عبارتند از : الجزایر (38+ درصد) كویت (32+ درصد) امارا متحده عربی (24+درصد) ایران (23+ درصد) لیبی (25+ درصد) نیجریه وقطر (19+ درصد) عربستان سعودی با 31 در صد كل درآمد اوپك در سال 2003 بیشترین سهم را به خود اختصاص می‌دهد سایر تولید كنندگان عمده اوپك و سهم هر یك به شرح زیر است: امارات متحده عربی (10 درصد) ایران (10 درصد)نیجریه (9درصد)،ونزوئلا (9درصد) والجزایر(8 درصد) عوائد نفتی اوپك با نرخهای تعدیل شده نسبت به تورم د رحال حاضر قدری بالاتر از میانگین سالانه در دهه 1990 می‌باشد. اما بسیار پایین‌تر از فاصله سالهای 1974 تا 1985 است. دوره‌های رونق و ركود عواید نفتی طی 30 سال گذشته به شرح زیر است:1973و 1979 افزایش شدید قیمتها و وقوع شوك نفتی 1986-1985، سقوط قیمتها 1991- 1990، بحران عراق و بالارفتن قیمتها، 1978- 1977 بحران اقتصادی آسیا و سقوط قیمتها، ابهام كنونی در مورد حملات تروریستی، وضعیت عراق و اقتصاد جهانی و افزایش قیمتها و ادامه این وضعیت بی ثبات، برنامه‌ریزی بودجه‌ای را در بسیاری از كشورهای اوپك با دشواری مواجه می كند. ([6]) آنچه كه مسلم است دونگرانی عمده برای اعضای اوپك وجود دارد: 1- میزان تقاضای چین است و دیگری آینده عرضه نفت عراق كه اگر عراق به ثبات برسد، آن وقت باید منتظر تاثیر مازاد عرضه بر بازار و سقوط قیمت نفت باشد.
تاثیر افزایش قیمت نفت بر اقتصاد كشورهای صادر كننده نفت:
قیمت نفت همچنان بیشتر از 55 دلار باقی مانده است. قیمتهای نفتی تعیین كننده مهم عملكرد اقتصاد جهانی است. درآمدهای حاصل از افزایش قیمت نفت منجر به رشد اقتصادی كشورهای تولید كننده نفت می‌شود. افزایش قیمت نفت و طولانی بودن آن فشار بیشتری را به اقتصاد كلان وارد می‌كند. برای كشورهای صادر كننده خالص نفت، افزایش قیمت به طور مستقیم، در آمد ملی حقیقی را از طریق پیشرفت دریافتی‌های صادراتی، افزایش می‌دهد كه البته ممكن است بخشی از این منفعت از طریق زمان ناشی از تقاضای كمتر برای صادرات كه به طور معمول نتیجه فشار بحران اقتصادی برای طرفهای تجاری است، از دست برود. طبق برآوردهای صندوق بین‌المللی پول با افزایش قیمتهای نفت، كشورهای اوپك رشدی نزدیك به 120 میلیارد دلار در تراز تجاری خود داشته‌اند كه 13 درصد پایین تر از رشد اقتصاد جهانی است. مثلا در ایران طبق آمار اوپك به دلیل افزایش قیمت نفت پیش بینی می‌شود كه اقتصادش 6 درصد رشدكند. فشار بالای قیمت به انجام سیاستهای اجباری برای اوپك منجر شده است. كه یكی از این سیاستها كاهش سهم از تولیدات نفتی بوده است. به طوریكه سهم كشورهای اوپك از 40 درصد در سال 1999 به 38 درصد در سال 2003 رسیده است. براساس گزارشهای آژانس بین المللی انرژی از چشم انداز انرژی آینده دنیا سهم اوپك در سال به 40 درصد و در سال 2020 به 54 درصد خواهد رسید. از نتایج عمده افزایش قیمت نفت بركشورهای صادر كننده نفت آن است كه با تغییرات در موازنه تجاری، ارزش دلار افزایش می‌یابد و صادر كنندگان نفت باید بخشی از درآمدهای بدست آمده را برای غلبه بر دلار آمریكا صرف كنند. بدیهی است به دلیل وجود جوامع مصرفی در كشورهای نفت خیز خلیج فارس و وجود رهبران نالایق دراین كشورها و رقابتهای تسلیحاتی این دلارهای نفتی دوباره به سمت غرب وآمریكا سرازیر خواهد شد وتوسعه در این كشورها رخ نخواهد داد.
قیمت فایل فقط 4,000 تومان
برچسب ها : تحقیق بررسی تأثیر نفت عراق بر اقتصاد جهان پس از سرنگونگی رژیم صدام , پروژه بررسی تأثیر نفت عراق بر اقتصاد جهان پس از سرنگونگی رژیم صدام , مقاله بررسی تأثیر نفت عراق بر اقتصاد جهان پس از سرنگونگی رژیم صدام , دانلود تحقیق بررسی تأثیر نفت عراق بر اقتصاد جهان پس از سرنگونگی رژیم صدام , بررسی تأثیر نفت عراق بر اقتصاد جهان پس از سرنگونگی رژیم صدام , تأثیر نف