دسته: روانشناسی و علوم تربیتی پس از اثبات عدم تحریف قرآن به بیانی که در تبیین دلیل عقلی گذشت و قطعی بودن عدم افزایش در قرآن، می توان برای اثبات عدم تحریف به آیات قرآنی به عنوان دلیل نقلی استناد جست به آیاتی چند از قرآن برای اثبات عدم تحریف آن استدلال شده است از جمله آیاتی که در گفتار محققان و قرآن پژوهان برای سلامت قرآن از تحریف مورد استناد قرار گرفته، آیه ی موسوم به آیه ی
قیمت فایل فقط 7,900 تومان
قرآن کتابی آسمانی
فصل اول
1-1 مقدمه
2-1 بیان مسئله
3-1 اهداف تحقیق
4-1 اهمیت تحقیق
5-1 ضرورت تحقیق
6-1 سئوالات پژوهش
فرضیات پژوهش
7-1 تعریف واژگان اساسی تحقیق:
فصل دوم
1-2 مقدمه
2-2 تاریخچه ی موضوع
2-2 پیشینه نظری
4-2- پیشنه عملی (نقد کتاب)
فصل سوم
1-3 مقدمه
2-3 روش های مورد استفاده در تحقیق:
3-3 بیان فنون گردآوری اطلاعات و توضیح آنها
فصل چهارم
1-4 مقدمه
فرضیه ی 1: قرآن بهترین کتاب برای هدایت انسان هاست؟
قرآن کتابی آسمانی
دلیل عقلی آسمانی بودن قرآنی
مؤلفه های اعجاز در قرآن
ابعاد و جهات اعجاز قرآن
1- پیراستگی از اختلاف و تناقض
الف- بیان برهانی: هماهنگی در آیات قرآن در قالب یک برهان این گونه بیان می
2- اعجاز در قلمرو لفظ
وجه برون متنی
معارف بی مانند از پیامبری درس ناخوانده
دلیل نقل آسمانی بودن قرآن
دلایل تحریف ناپذیری قرآن
1- دلیل عقلی
2- دلایل نقلی
نهج البلاغه
تورات و انجیل
ویژگی های قرآن
جامعیت قرآن
یکی از معجزات قرآن، جامعیت است. قرآن می فرماید:
ابعاد جامعیت قرآن:
جامعیت و اختصار
پیوستگی مطالب قرآن
جهانی بودن قرآن
جاذبه ی قرآن
اظهار عجز در برابر بلاغت و فصاحت قرآن
آهنگ آیات قرآن:
- قرآن و فطرت حقیقت جویی
ارزش قرآن از نگاه حضرت علی (ع)
فرضیه ی2 : نماز در قرآن و دین اسلام و زندگی انسان ها نقش مهمی ایفا می کند.
نماز در قرآن
نقش نماز در زندگی فردی و اجتماعی انسان
بعضی از آثار نماز عبارتند از:
صفات نمازگزاران
فرضیه 3 قرآن اسوه هایی برای عبرت گرفتن و هدایت انسان ها دارد.
برای خود الگو پیدا کنید
الگوهای قرآنی بهترین الگو
معنای صدق و صدیق:
صداقت ادریس:
جلوه هایی از اخلاق ادریس
شكر گزاری
معنای شكر و شكور:
آثار و بركات شكر
شكر گزاری نوح:
جلوه هایی از اخلاق نوح:
عفت و پاكدامنی:
عفت یوسف:
یوسف اسوه ی پاكدامنی و عفت
ایّوب، پیشرو صابران
جایگاه صبر و صابران در قرآن:
قرآن و نیكی به پدر و مادر
یحیی، اسوه ی نیكی به پدر و مادر
جلوه هایی از دیگر صفات برجسته ی اخلاقی یحیی
اهمیت حسن خلق در روایات
2- نمونه های قرآنی از اخلاق پیامبر
دلسوزی بسیار رهبران الهی
فرضیه 4:آن چه به نام نظام اجتماعی در قرآن واسلام بر سر زبانهاست همه ی لوازم و بایسته های یك نظام اجتماعی را داراست.
نظام وتفسیر اجتماعی :
قرآن كریم و نظام اجتماعی
لوازم ضروری و اركان هر نظام عبارتند از:هدف؛طرح؛برنامه؛زمینه سازی ذهنی- فكری برای پذیرش عمومی.
فرضیه 5 : قرآن در زندگی فردی و اجتماعی حتی حقوق بین الملل نقش فراوانی دارد.
نقش و نفوذ قرآن در زندگی امروز ما
نقش قرآن در زندگی فردی انسان:
اخلاق پسندیده ی فردی
اخلاق ناپسند فردی
نقش قرآن در زندگی اجتماعی انسان
اخلاق پسندیده ی اجتماعی
اخلاق ناپسند اجتماعی
چگونگی برخوردهای اجتماعی از نظر قرآن و اسلام
برخورد با همسایگان
نقش قران در زندگی اجتماعی انسان:
نقش قرآن در اقتصاد
رابطة دین و اقتصاد
رابطة‌اخلاق و اقتصاد
نقش قرآن در کار و تولید:
مفهوم «اخلاق کار»
قرآن و تغییرات اجتماعی
فرضیه 6 : قرآن نقش مهمی در واقعه ی عاشورا ایفا کرده است.
ذکرویادخدادرقرآن
ذکرویادخدادرکربلا
امربه معروف ونهی ازمنکردرقرآن
امربه معروف ونهی ازمنکروحماسه حسینی
فرضیه 7 : قرآن یک کتاب پزشکی کامل است
درمان آب مروارید به وسیله ی آیه های قرآن بدون نیازبه عمل
فرضیه8 : استفاده از فرامین قرآن در زندگی ما تا حدودی تحقق پیدا کرده است.
نتیجه جامعه آماری
فصل پنجم
1-5 مقدمه
2-5 نتیجه گیری:
3-5 پیشنهادات تحقیق
4-5 مشکلات تحقیق
فهرست منابع و ماخذ
پرسش نامه
1-1 مقدمه
در این فصل شما را از هدف و اهمیت تحقیق آگاه کرده و در آخر این فصل، ارکان اساسی تحقیق را توضیح داده تا با دیدی وسیع راه خود را دنبال کنند.
2-1 بیان مسئله
بحث پیام ها و الگوهای قرآن از جمله مباحثی است که اگر به درستی تبیین شود تأثیرات قابل توجهی بر زندگی فردی و اجتماعی مسلمانان بلکه جوامع انسانی و بشریت خواهد گذاشت.
چون الگوپذیری و پندگرفتن از فراز و نشیب های زندگی انسان ها و تاریخ گذشتگان راه را برای یک زندگی معنوی، بانشاط، امیدزا و کم هزینه ، هموار خواهد کرد، چه آن که استفاده از پیام های قرآن و موارد عبرت آموز آن که به امت های گذشته، پیامبران و رهبران الهی باز می گردد، دانش دینی و متعاقب آن احساس مسئولیت و وظیفه شناس انسان ها چه در زندگی فردی و چه در زندگی اجتماعی را افزایش داده و کارایی بیشتری را نتیجه خواهد داد.
3-1 اهداف تحقیق
«و هذا کتب أنزلنه مبارک فاتبعوه و اتقوالعلکم ترحمون» «و این کتابی است پربرکت که ما(برتو) نازل کردیم، از آن پیروی نمائید و پرهیزگاری پیشه کنید تا مورد رحمت قرار گیرید»(سوره انعام- آیه 155)
این آیه اشاره به نزول قرآن و تعلیمات آن کرده و می گوید:«این کتابی است که ما نازل کرده ایم، کتابی است با عظمت و پربرکت و سرچشمه ی انواع خیرات و نیکی ها»(وهذا الکتاب انزلناه مبارک)
و«چون چنین است به طور کامل از آن پیروی کنید و پرهیزگاری پیشه نمائید و از مخالفت با آن بپرهیزید شاید مشمول رحمت خدا گردید»(فاتبعوه واتقوالعلکم ترحمون)(مکارم شیرازی- 1376: ص 42)در دنیایی که ظلم و ستم غوغا می کندو ظالمان و زورگویان سعی دارند به جهانیان ثابت کنند که قرآن سخن خدا نیست و سخن بنده ی خدا است و ما هم به پا خواستیم تا به جهانیان حقانیت قرآن را به اثبات برسانیم و به همه گان بگوییم: قرآن مشعل هدایت و جوهر درایت و گنجینه ی معرفت و پناهگاه موحدان و ضامن سعادت بشر در دنیا و آخرت است.
قرآن خورشیدی است که متحیّران وادی ضلالت را به نور خود هدایت می کند و دردمندان وادی جهالت را از داروی معرفت خویش بهره مند می سازد.
4-1 اهمیت تحقیق
در این پژوهش سعی شده است نقش قرآن در ابعاد گوناگون در زندگی فردی و اجتماعی مورد بررسی قرار گیرد و چون در این رابطه کتاب مستقلی نوشته نشده لازم است با استفاده از منابع دیگر مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
غربی ها به سرکردگی آمریکای جهان خوار، اسلام را به عنوان دشمن اصلی نشانه رفته است. آن ها با بهره برداری همه جانبه از وسایل ارتباطی و با برخورداری از پیشرفت صنعتی خویش قصد دارند تا جوامع اسلامی و به خصوص جوانان را از فرهنگ و ارزش های اسلامی نهی سازند. شکی نیست که قرآن به عنوان کتابی جامع و کامل از ذخایری بسیار ارزشمند و عمیق برخوردار است و ما باید با تفکر در آیات آن پرده از اسرار جهان کنار بزنیم و به علوم گسترده دست یابیم و بتوانیم بدین وسیله در راستای حفظ کیان مملکت اسلامی گامی برداریم.
5-1 ضرورت تحقیق
در هیچ نهادی از نهادی های اجتماعی و فرهنگی بشر نیست که قرآن در آن تأثیر نداشته باشد. تفاوت جوامع اسلامی با دیگر جوامع این است که در مکتب اسلامی از قرآن به عنوان یک الگوی کامل برای سعات انسان در دنیا و آخرت استفاده می شود. ضرورت دارد تأثیر قرآن در زندگی فردی و اجتماعی انسان را بشناسیم.
6-1 سئوالات پژوهش
سئوال 1: چرا فقط قرآن می تواند بهترین کتاب هدایت برای انسان باشد؟
سئوال 2: جایگاه نماز دردین اسلام و قرآن و زندگی انسان چیست ؟
سئوال3: آیا قرآن مثال هایی برای عبرت گرفتن و اسوه قرار دادن در زندگی دارد؟
سئوال 4: آیا آن چه به نام نظام اجتماعی قرآن و اسلام بر سر زبان هاست، همه ی لوازم و بایسته های یک نظام زندگی ساز را داراست؟
سئوال 5: به چه میزان قرآن در زندگی فردی و اجتماعی و حقوق بین الملل نقش دارد؟
سئوال 6: نقش قرآن در واقعه ی عاشورا چگونه بود؟
سئوال 7: آیا می توان قرآن را یک کتاب پزشکی دانست؟
سئوال8:آیا استفاده از قرآن در زندگی ما تحقق پیدا کرده است؟
- فرضیات پژوهش
فرضیه 1: قرآن بهترین کتاب برای هدایت انسان ها است.
فرضیه 2: نماز در قرآن و دین اسلام و زندگی انسان ها نقس مهمی ایفا می کند.
فرضیه 3: قرآن اسوه هایی برای عبرت گرفتن و هدایت انسان ها دارد.
فرضیه 4: آن چه به نام اجتماعی در قرآن و اسلام بر سر زبان هاست همه ی لوازم و بایسته های یک نظام زندگی ساز را داراست.
فرضیه 5: قرآن در زندگی فردی و اجتماعی و حقوق بین الملل نقش فراوانی دارد.
فرضیه 6: قرآن نقش مهمی در واقعه ی عاشورا ایفا کرده است.
فرضیه 7: قرآن یک کتاب پزشکی کامل است.
فرضیه8:استفاده از فرامین قرآن در زندگی ما تا حدودی تحقق پیدا کرده است.
7-1 تعریف واژگان اساسی تحقیق:
الف- قرآن: کتاب آسمانی مسلمانان که شامل صد و چهارده سوره است هشتاد و دو سوره ی آن در مکه نازل شده و به سوره های مکی معروف می باشد، سی و دو سوره آن هم در مدینه نازل شده و آن ها را سوره های مدنی می گویند.(عمید- 1361: 79)
ب- اجتماع: 1- گردآمدن- تجمع- انجمن شدن- فراهم آوردن 2- اتفاق کردن به چیزی 3- گروه فراهم آمده، دسته ای که برای هدفی مشترک گردهم آمده باشند. (معین- 1375 : 146)
ج- اخلاق: ج خلق – خوی ها- طبیعت باطنی – سرشت درونی- یا تهذیب اخلاقی یا تهذیب نفس- یکی از شعب حکمت عملی است و آن دانش بد و نیک خوی ها و تدبیر انسان است برای نفس خود یا یک تن خاص(معین- 1375: 174)
د- جامعه: مؤنث جامع- توده ی مردم و علاقه (عمید- 1361 : 365)
هـ - فرد: تک – تنها – یگانه – بی مانند – بی همتا- افراد و فرادی جمع- در اصطلاح ادب عبارت است از یک بیت شعر خواه هر دو مصراع آن قافیه داشته باشد یا مصراخ آخر (عمید – 1361: 763)
و) اقتصاد: اقتصاد در لغت از ریشه«قصد» و به معنای اعتدال و میانه روی و نیز، استقامت در راه است. برای نهاد لاتین آن«Economy» از دو کلمه ی یونانی oikos (خانه) و Nomos(قانون) گرفته شده است که در فارسی، به«تدبیر منزل» ترجمه شده است.
برای اقتصادتعاریف گوناگون ارائه داده اندتعریف ارائه شده ازسوی پل ساموئلسون اقتصاد دان شهیرمعاصر به دلیل جامعیتش، ازپذیرش بیش تری برخوردار گشته است وی می گوید:«علم اقتصاد عبارت از بررسی روش هایی است که بشر به وسیله یابدون وسیله ی پول، برای به کار بردن منابع کمیاب به منظور تولید کالاها و خدمات درطی زمان وهم چنین برای توزیع آن ها بین افراد گروه ها در جامعه به منظور مصرف در زمان حال و آینده انتخاب می کند « ایروانی – 1384 : 24-25»
« شهر رمضان الذی انزل فیه القرآن هدی للناس و بینات من الهدی و الفرقان»
(ماه رمضان، ماهی است که در آن، قرآن برای راهنمایی مردم و بیان راه روشن هدایت، جدا کردن حق از باطل، نازل شده است.) (سوره بقره- آیه 185)
1-2 مقدمه
از آن جا که برای دانستن نقش قرآن در زندگی فردی و اجتماعی انسان ابتدا باید خود آن ها را شناخت و بعد به تأثیرات آن بپردازیم در این فصل بر آن شدیم که تاریخچه ای از موضوع را داشته باشیم. ضمن این که خواندن هر کتابی در ذهن خواننده ابهامات و سوالاتی ایجاد می کند که گاهی با خواندن دیگر کتب رفع می شود و گاهی به نقد می انجامد که ما با خواندن چندین کتاب نقدهایی از آن ها کردیم که اگر نقد ما به جا باشد انشاء الله سازنده نیز خواهد بود و اگر بی جاست ما همین جا از نویسندگان کتاب ها پوزش می طلبیم.
نمودار زیر آن چه در این فصل می خواهیم پرداخت را به طور خلاصه نشان می دهد.
2-2 تاریخچه ی موضوع
1- اکبری- محمود- صدف های قرآنی- 1385
در این کتاب قرآن تنها معجزه ی پیامبر معرفی شده
2- قرائتی – محسن – سیره ی پیامبر اکرم و نگاهی به قرآن کریم- 1385 معتقد است قرآن سرچشمه ی زلال معارف الهی است.
3- خرمشاهی- بهاء الدین- قرآن شناخت- 1387
در این کتاب به نقش و نفوذ قرآن در زندگی انسان اشاره کرده است.
4- سرلک- علی- جوانان و الگوهای قرآنی- 1387
در این کتاب ویژگی های قرآنی را بیان کرده است.
5- عمید- فرهنگ لغت فارسی- 1361
در این کتاب این گونه به توصیف قرآن پرداخته شده است:
قرآن کتاب آسمانی مسلمانان که شامل صد و چهارده سوره است هشتاد و دو سوره ی آن در مکه نازل شده و به سوره های مکی معروف می باشد، سی و دو سوره ی آن هم در مدینه نازل شده و آن ها را سوره های مدنی می گویند.
2-2 پیشینه نظری
نظریاتی که در مورد موضوع قرآن و نقش آن در زندگی فردی و اجتماعی انسان به قرار زیر است:
1- محسن قرائتی معتقد است قرآن، سرچشمه زلال معارف الهی است که روح انسان ها در پرتو تلاوت آن قوت می گیرد و تدبر در آیات نورانی و فراگیری مفاهیم بلند آن، زنگارها را از قلوب می زداید و انسان را به صراط مستقیم رهنمون و از لغزش ها مصون می سازد.
2- علی سرلک قرآن را به عنوان یک کتاب عظیم بیان کرده است که اگر جامعه بشری به آن متمسک و متوسل شود و دستورات و فرامین آن را بکار ببرد به سعادت دنیا و صلاح جامعه دست یافته است؛ هیچ چیز را فروگذار نکرده است، همه نیازهای بشر در قرآن وجود دارد مخصوصاً برای نسل جوان الگوهایی وجود دارد که برای برای سعادت نسل جوان یک جامعه، آن الگوها باید شناخته شوند و به جوانان معرفی شوند تا بتوانیم بهترین جامعه را بسازیم محمود اکبری قرآن را تنها معجزه ی جاوید پیامبر عظیم الشأن اسلام دانسته و قرآن را کتابی می داند که در عمق جان انسان ا نقلاب ایجاد می کند و انسان را از نادانی به آگاهی، از خودخواهی به خداخواهی، از گناه به اطاعت و بندگی سوق می دهد.
3- نظریه قرآن درباره قرآن:«انا انزلنا الیک الکتاب . . .» (سوره زمر- آیه 2)
4-2- پیشنه عملی (نقد کتاب)
در کتاب پیام ها و عبرت های قرآنی ابتدا ارتباط قصه و عبرت آموزی را مورد بررسی قرار داده و بعد نکات تربیتی قرآن را در قصه ها مورد بررسی قرار داده و پس از آن الگوهای مثبت و منفی را آورده است این کتاب قرآن را چراغ روشنگر راه زندگی و هادی نسل های بشر به صراط مستقیم صلاح و سداد است.
در کتاب تجلی قرآن در حماسه ی عاشورا، حماسه ی عاشورا و حرکت امام حسین(ع) در سال 61 هجری، نمونه ی گویایی از تجلی قرآن کریم است. از این رو پرداختن به حماسه ی عاشورا با نگاه قرآنی، باز نمود معارف بلند کلام الهی است.
در کتاب جوانان و الگوهای قرآنی بعد از توضیح ویژگی های معارف قرآنی به توضیح مفهوم هدایت پرداخته و آیات و روایاتی درباره ی صفات نیک آورده شده است اما شماره و نام آیه قرآن در آن ذکر نشده است.
« و ننزل من القرآن ما هو شفاه و رحمه للمؤمنیپن و لایزید الظالمین الا خسارا»
( و این قرآن راکه برای مؤمنان شفا و رحمت است، نازل می کنیم، ولی کافران را جز زیان نیفراید.) (سوره اسراء – آیه 82)
1-3 مقدمه
روش های متفاوتی برای تحقیق موجود است که بستگی به موضوع پژوهش می توان همه روش ها را گاهی مورد استفاده قرار داد. در این فصل نموداری از روش تحقیق را نشان داده و در مورد آن توضیح خواهیم داد.
2-3 روش های مورد استفاده در تحقیق:
روش های کلی و عمومی تحقیق عبارت اند از:
الف) تجربه و آزمایش ب) مشاهده ج) پرس و جو
د) مطالعه
ممکن است در تحقیق از یک یا دو یا هر چهار روش متناسب با موضوع تحقیق استفاده شود.
الف: تجریه و آزمایش بیشتر در موضوعاتی که مربوط به رشته ی تجربی است مورد استفاده قرار می گیرید.
ب: مشاهده: که به طور مستقیم با مشاهده کردن اطلاعات جمع آوری می شود که به علت محدودیت زمانی موفق به اجرای آن نشدیم.
ج: پرس و جو: از طریق پرسش نامه: در این قسمت جامعه آماری ما دانش آموزان دبیرستان دخترانه ی شاهد بود و پرسش نامه ای که به تعداد 10 سئوال در رابطه با قرآن و زندگی به طور تصادفی در اختیار آن ها قرار داده شده و پس از جمع آوری اطلاعات با رسم جدول و نمودار برای هر سئوال نگرش دانش آموزان مقایسه شد.
د: مطالعه: پژوهش گر موضوع خود را انتخاب می کند به جست و جو در منابع مختلف می پردازد که این جست و جو ممکن است کتابخانه ای باشد.
در روش کتابخانه ای( که بسته به هر کتابخانه شیوه ی جست و جو متفاوت است) با پژوهش در کتب، منابع علمی و دیگر مآخذ در محدوده ی کتاب و کتاب خانه و آن چه به این فضا مربوط است و (مانند استفاده از ابزارهای نوین اطلاع رسانی) به بررسی موضوع تحقیق پرداخته می شود. ما بیش از نیمی از تحقیق خود را از روش فوق در کتابخانه های مختلف بهره بردیم.
3-3 بیان فنون گردآوری اطلاعات و توضیح آنها
1) میدانی 2) کتابخانه ای
میدانی به سه طریق مشاهده و مصاحبه و پرسشنامه تقسیم می شود که ما در مبحث قبل به آن اشاره کردیم و در روش کتابخانه ای گردآوری اطلاعات به صورت نقل عین مطلب یا خلاصه ای از مطلب است. ما از فنون فوق بسیار در تحقیقمان بهره بردیم به خصوص فن کتابخانه ای، سعی ما بر این بود که به بهترین نمونه ارائه دهیم ولی به علت عدم امکانات و کمبود وقت تا حدامکان تلاش کردیم.
« قرآن کتاب انسان سازی است.»
امام امت
1-4 مقدمه
فرازهایی از وصیتنامه ی سردار رشید اسلام شهید برونسی
من با چشم باز این راه را پیموده ام و ثابت قدم مانده ام . امیدوارم این قدم هایی که در راه خدا برداشته ام خداوند آنها را قبول درگاه خودش قرار بدهد و ما را از آتش جهنم نجات دهد
فرزندانم خوب به قرآن گوش کنید و این کتاب آسمانی را سرمشق زندگیتان قرار بدهید. باید از قرآن استمداد کنید و باید از قرآن مدد بگیرید و متوسل به امام زمان (عج) باشید.
همیشه آیات قرآن را زمزمه کنید تا شیطان به شما رسوخ پنهانی نکند .
ای مردم نادان ای مردمی که شهادت برای شما جا نیفتاده است در اجتماع پیشرو باید درباره ی شهیدان کلمه ی اموات از زبان ها و از اندیشه ها ساقط شود و حیات آنان با شکوه تجلی نماید((بل احیاء عند ربهم یرزقون )).
فرضیه ی 1: قرآن بهترین کتاب برای هدایت انسان هاست؟
«ذلک الکتب لاریب فیه هدی للتقتقین»
« آن کتاب (با عظمت که) در (حقانیت) آن هیچ تردیدی راه ندارد، راهنمای پرهیزگاران است»(بقره- آیه ی 2)
«لاریب فیه» یعنی در اینکه قرآن از سوی خداست، شکی نیست. زیرا مطالب آن به گونه ای است که جایی برای شک و تردید باقی نمی گذارد و اگر شکی در کار باشد، بخاطر سوء ظن و روحیه لجاجت افراد است.
چنانکه قرآن می فرماید:( فهم فی ریبهم یترددون) آنان در شکی که خود ایجاد می کنند، سردرگم هستند. هدف قرآن، هدایت مردم است و اگر به مسائلی از قبیل خلقت آسمان ها و زمین و گیاهان و حیوانات و . . . اشاره کرده به خاطر آن است که توجّه مردم به آن ها، موجب توجه به علم و قدرت و حکمت خداوند گردد.
قرآن وسیله هدایت همه مردم است؛ (هدی للناس)همانند خورشید بر همه می تابد، ولی تنها کسانی از آن بهره می جویند که فطرت پاک داشته و در برابر حق خاضع باشند؛(هدی للقتقین) همچنان که نور خورشید، تنها از شیشه ی تمیز عبور می کند، نه از خشت و گل. لذا فاسقان، ظالمان، کافران، دل مردگان، مسرفان و تکذیب کنندگان از هدایت قرآن بهره مند نمی شوند.(قرائتی – 1384 : 42
قرآن کتابی آسمانی
«و إن کنتم فی ریب مما نزلنا علی عبدنا فأتوا سوره من مثله و ادعوا شهداءکم من دون الله إن کنتم صادقین»
« و اگر در آن چه بربنده ی خویش فرو فرستادیم، شک دارید؛ اگر راست می گویید، سوره ای همانند آن بیاورید و از یاورانتان در برابر خداوند، یاری بخواهید»(سوره ی بقره – آیه ی 23)
قرآن کریم معجزه ی جاویدان آخرین پیامبر الهی حضرت محمد(صلی الله علیه و آله) به شمار می رود و دلایلی چند بر آسمانی بودن آن دلالت دارند.
این دلایل به دو بخش عقلی و نقلی تقسیم می یابند دلیل عقلی در قالب اعجاز قرآن تبیین می گردد و دلیل نقلی در نوید پیامبران گذشته شکل می پذیرد.
دلیل عقلی آسمانی بودن قرآنی
دلیل عقلی عبارت از آن است که هیچ انسانی نتوانسته و نمی تواند همانند قرآن را بیاورد وهمین گویای اعجاز آن است.
مؤلفه های اعجاز در قرآن
پیامبر (صلی الله علیه و آله) قرآن را به عنوان یک امر خارق العاده که تنها با امداد ویژه ا لهی تحقق می یابد و دلیل صحت ادعای پیامبری او است. مطرح فرموده است.(مصباح یزدی- ص 110)
این ادعای پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) در آیات قرآن این سان بازتاب یافته که از یک سو، از ناتوانی انسان و جن بر همانند آوری قرآن سخن به میان آمده(سوره ی اسرا- آیه ی 88)، از سوی دیگر، هماهنگی و عدم اختلاف موجود در قرآن نشانه ی از سوی خدا بودن قرآن دانسته شده است.(سوره ی نسا- آیه ی 82) در آیاتی چند نیز از مردم خواسته شده است که برای روشن شدن و اثبات این که قرآن از سوی خدا است، گفتاری همانند قرآن یا دست کم، ده سوره یا حتی یک سوره بیاورند.(سوره ی طور- آیه های 23-32)، (سوره ی هود- آیه های 13-14)، (سوره ی یونس- آیه ی 38-39)، (سوره بقره – آیه ی 23)
ناتوانی مخالفان از تحقق بخشیدن به این درخواست قرآن، یکی از دلایل اعجاز آن است.
1- پخش و گسترش ندای قرآن در سراسر جهان. ندای قرآن از آغاز تاکنون- که بیش از چهارده قرن از آن می گذرد- به وسیله ی فرستنده های دوست و دشمن، به گوش همه ی جها نیان می رسد و حجت را بر همگان تمام می کند.(یزدی- ج2: 130) و دیگر نمی توان به بهانه ی این که قرآن در منطقه ای محدود انتشار یافته و اگر ادعای آن به گوش جهانیان می رسید، پاسخ آن را می دادند و آن را از صحنه خارج می ساختند، آسمانی بودن آن را به چالش کشید.
2- تلاش مخالفان برای هماوردی با قرآن. مخاطبان پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) مسئله را جدی گرفته، درصدد بررسی و همانند آوری آن برآمده و با به کارگیری تمام توان علمی و اقتصادی خویش به ستیزه در برابر قرآن پرداختند.
موضع گیری های و قضاوت مخالفان قرآن که در آیات شریف و کتاب های روایی و تاریخی آمده است، همه بر این اصل گواهی می دهند.
آنان بیشترین انگیزه را برای همانند آوری قرآن داشتند، چه این که از سویی خود، اهل فصاحت و بلاغت بودند و از سوی دیگر، قرآن را الگوی مخالفت با ایده ها و آرمان های خود- که سخت بدان ها پای بند بودند- می دانستند. قرآن هم در آیات تحدی از هر نکته و دقیقه ای که می توانست آنان را به همانندآوری ترغیب، تشویق و تحریک کند، بهره می جست. (یزدی- قرآن شناسی- ص 125) مخالفان قرآن در کنار تلاش برای همانند آوری، از هر اقدامی در ستیز با قرآن در قالب به راه انداختن جنگ های طاقت فرسا، دعوت به مساحمه و سازش کاری، اعلام آمادگی رشوه دادن به پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) برای دست برداشتن از دعوتش، خودداری نکردند. در آیات قرآن و کتاب های روایی و تاریخی، تلاش های متعدد و متنوع آنان بازتاب یافته است.(همان- ص 127)
3- ناکامی همانند آوران. مخالفان قرآن در عین تلاش جدی برای همانندآوری، موفق به این کار نشده و به روشنی دریافته اند که نمی توانند همانند قرآن را بیاورند. کتاب های تاریخ و علوم قرآن، افراد متعددی را ذکر می کنند که درصدد همانندآوری قرآن برآمده و خود با بررسی قرآن، به عجز خویش پی برده اند یا به آوردن چیزی شبیه قرآن دست یازیده، ولی نمونه هایی را ارائه داده اند که موجبات رسوایی خویش را فراهم آورده و عدم توانایی بشر از همانند آوری را به اثبات رسانده اند. این نمونه ها به قدری از فصاحت و بلاغت قرآن فاصله دارد که هر فرد آشنا به ادبیات عرب به غیرقابل قیاس بودن آنان با آیات قرآن گواهی خواهد داد. علاوه بر آن که در بسیاری از این نمونه ها از سبک و سیاق قرآنی استفاده شده است.
از سوی دیگر، اگر نمونه های دیگری وجود می داشت، به دلیل اهمیت مسئله و با وجود دشمنان قسم خورده و سرسخت اسلام و قرآن، حتماً آن نمونه ها به صورت برجسته در تاریخ به ثبت می رسید و هم اکنون در دسترس ما قرار می گرفت.(همان- ص 127)
نتیجه آن که با نگاهی به این نکات، نگرش از سوی خدا بودن قرآن به اثبات می رسد.(چهار سوره ی ساختگی به نام های سوره های مسلمون، ایمان، الوصایا، التجسد که در اینترنت منتشر شده که مورد نقد و بررسی قرار گرفته اند.( ر. ک. رجبی)
ابعاد و جهات اعجاز قرآن
محققان و قرآن پژوهان درباره ی جهات اعجاز قرآن هم داستان نیستند. بسیاری از مفسران و دانشمندان علوم قرآن در گذشته، بر اعجاز قرآن در فصاحت و بلاغت تکیه داشته، گاه دیگر جهات اعجاز قرآن را نفی می کردند.
برخی دیگر، قرآن را در همه ی ابعاد معجزه می دانسته و گاه از بی نهایت و بودن این جهات سخن به میان می آورند. عده ای نیز به وجود اعجاز محدودی برای قرآن قایلند.
وجه درون متنی
1- پیراستگی از اختلاف و تناقض
قرآن کریم پیراستگی از اختلاف را یکی از دلایل آسمانی بودن خود شمرد، می فرماید:
«أفلایتدبرون القرآن و لوکان من عند غیرالله لوجدوا فیه اختلافا کثیرا » (آیا باتدبر در قرآن نمی نگرند] تادریابند که [ اگر از سوی غیرخدا می بوده، ناهماهنگی بسیار در آن می یافتند)(سوره ی نساء- آیه ی 82)
پیراستگی قرآن از اختلاف در قالب دو بیان شکل می پذیرد:
الف- بیان برهانی: هماهنگی در آیات قرآن در قالب یک برهان این گونه بیان می شود:
هدف از نزول قرآن هدایت بشر است. ناهماهنگی در آیات با این هدف سازگار نیست. پس طبق حکمت الهی هماهنگی آیات، ضروری است.
ب- بیان ملازمه: در این آیه: بین وجود اختلاف در قرآن و از سوی بشر بودن آن، ملازمه برقرار شده است، به این معنا که اگر کتابی با این ویژگی ها از موجودی با ویژگی های انسانی فراهم آید، موارد اختلاف فراوانی در آن مشاهده خواهد شد.(فتحعلی – 1384 : 107)
2- اعجاز در قلمرو لفظ
از آن جا که در زمان نزول قرآن فصاحت و بلاغت رواج فراوان داشت، تناسب معجزات با علوم عصر خود اقتضا می کرد که معجزه ی پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) دارای این وجه و بعد از ابعاد اعجاز باشد و مخاطبان خود را به آن تحدی کند. از سوی دیگر ، مخالفان پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) و مدعیان نبوت در عصر آن حضرت و اندکی پس از آن در مقام همانند آوری قرآن، بر این بعد تکیه داشته اند. فصاحت به معنای شیوایی کلمات و روانی تلفظ آنها است، و بلاغت به معنای رسایی و گویایی و دقت تعابیر در فهماندن مقصود است. شهادت ادیبان بزرگ عرب از صدر اسلام تاکنون برفرا بشری بودن فصاحت و بلاغت قرآن، بهترین دلیل خدایی بودن قرآن از این جهت است.(فتحعلی- 1384-ص 109)
وجه برون متنی
معارف بی مانند از پیامبری درس ناخوانده
موضوع درس ناخوانده و خط نانوشته بودن پیامبر از نظر تاریخی مسلم است و حتی خاورشناسان و مورخان غیرمسلمان نیز بر آن صحه گذارده اند. از سوی دیگر، با نگاهی گذرا به قرآن مجید در می یابیم که قرآن مجید در بردارنده ی انواعی از معارف است که فراهم آوردن آنها در چنین مجموعه ای فراتر از توان انسان های عادی است، تا چه رسد به این که به وسیله ی فردی درس ناخوانده و در محیطی دور از تمدن و فرهنگ ارائه شده باشد، کسی که در طول دوران چهل سال زندگی خود (پیش از بعثت) حتی جمله ای از این سخنان بر زبان جاری نساخته است.(مصباح یزدی – قرآن شناسی- ص 142- 145)
دلیل نقل آسمانی بودن قرآن
راه دیگری که قرآن مجید برای اثبات حقانیت و از سوی خدا بودن خود پیموده، طریق نقلی است. قرآن مجید در آیات متعدد این نکته را متذکر می شود که درکتاب های آسمانی گذشته، آمدن این کتاب از سوی خداوند، نزول آن بر پیامبر گرامی اسلام و ویژگی های آن حضرت مطرح شده است، و دانشمندان اهل کتاب از آن مطلع بوده و از همین روی، برخی از ایشان بر این امر گواهی داده و به پیامبر ایمان آورده اند، ولی عده ای دیگر به عللی از ایمان آوردن سرباز زده اند.
بیانات قرآن بیشتر بر آگاهی اهل کتاب- به ویژه دانشمندان آنان- از این موضوع تأکید دارد و فقط برخی از آیات را می توان ناظر به تورات و انجیل زمان پیامبر(صلی الله علیه و آله) دانست. آسمانی بودن «عهدین» کنونی قابل قبول نیست و بخش اعظم آن- به ویژه عهد جدید- بی شک غیرآسمانی است، به همین سبب آن چه در قرآن مجید در این باب آمده، به طور کامل در عهدین وجود ندارد و آن چه یافت می شود عباراتی کلی است که بر پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) انطباق دارد. (مصباح یزدی- قرآن شناسی –ص 171-178)
دلایل تحریف ناپذیری قرآن
«إنا نحن نزلنا الذکر وإناله لحافظون» ( ما خود قرآن را نازل کردیم و خود نگهبان آن خواهیم بود)(سوره ی حجر- آیه ی 9)
1- دلیل عقلی
زیاد نشدن چیزی بر قرآن مورد اتفاق همه ی مسلمانان جهان است و هیچ گونه حادثه ای که منشأ احتمال افزایش چیزی بر قرآن شود، روی نداده، و هیچ سندی برای چنین احتمالی، قابل ارائه نیست. در عین حال با توجه به اعجاز قرآن، احتمال هر گونه افزایش در آن از بین خواهد رفت.
پس به همان دلیلی که معجزه بودن قرآن کریم ثابت شد، محفوظ بودن آن از اضافات نیز ثابت می شود.(مصباح یزدی- آموزش عقاید- ج 2: 143)
2- دلایل نقلی
پس از اثبات عدم تحریف قرآن- به بیانی که در تبیین دلیل عقلی گذشت- و قطعی بودن عدم افزایش در قرآن، می توان برای اثبات عدم تحریف به آیات قرآنی به عنوان دلیل نقلی استناد جست. به آیاتی چند از قرآن برای اثبات عدم تحریف آن استدلال شده است.
از جمله آیاتی که در گفتار محققان و قرآن پژوهان برای سلامت قرآن از تحریف مورد استناد قرار گرفته، آیه ی موسوم به آیه ی حفظ(ذکر) است:«انا نحن نزلنا الذکر و إنا له لحافظون»(ما خود قرآن را نازل کردیم و خود نگهبان آن خواهیم بود)(سوره ی حجر- آیه ی 9) در این آیه شریفه بر نزول قرآن از سوی خداوند تاکید شده است و همچنین از نگهبانی و حفظ قطعی و مسلم آن پس از نزول سخن به بیان آمده است. از آن جا که این آیه، مصونیت قرآن پس از نزول را به طور مطلق بیان کرده، این مصونیت شامل حفظ قرآن از تحریف هم می شود، زیرا هیچ نوع حفظی مهم تر از حفظ از تحریف نیست.(فتحعلی- 1384- ص 123)
نهج البلاغه
نهج البلاغه را به هیچ وجه نمی توان هم سنگ قرآن دانست و صرف آن را همانند آن یافت نمی شود دلیل آن نیست که نمی توان همانند آن را آورد و چون حضرت امیر(علیه اسلام) چنین ادعایی نداشته، همگان درصدد معارضه همانند آوری جدی در مورد آثار حضرتش بر نیامده اند. در مقایسه نهج البلاغه با قرآن برای اهل فن برتری آیات الهی کاملاً روشن است، به عنوان مثال یکی از خطبه های برجسته نهج البلاغه، خطبه 226 است ولی در همین خطبه آن گاه که حضرت(علیه اسلام) آیه ای از قرآن را اقتباس می فرماید، خواننده ی دقیق به خوبی برتری آیه قرآن بر دیگر جمله ها را در می یابد.(مصباح یزدی- قرآن شناسی: 159)
«داربالبلاء محفوفه و بالغدر موصوفه لاتدوم احوالها و لاتسلم نزالها. .. تکیف بکم لو تناهت بکم الامور و بعثرت القبور هنالک تبلو کل نفس ما اسطنت و رد و الی الله مولیهم الحق و ضل عنهم ما کانوا یفترون»(] دنیا[ خانه ای پیچیده در بلا و شهره بی وفایی است ] اوضاع و [ احوالش ناپایدار است و ساکنانش در ] امان و [سلامت نباشند . .. پس چگونه خواهید بود آن گاه که امور] دنیا[ شما را به آخر رسانند و ]مردگان[ از قبرها بر انگیخته شوند آن جا هر کسی آن چه پیش فرستاده، بیازماید و به سوی خدا، مولای حقیقی شان بازگردانده شوند و آن چه به دروغ می بافتند، ناپدید شود.(نهج البلاغه- خطبه 226)
از سوی دیگر ویژگی های قرآن در نهج البلاغه یافت نمی گردد. این خطبه ها در عرض 5 سال و در دوران خلافت از سوی آن حضرت ایراد گردیده است و هرگز آن شرایط ناهمگون در نزول تدریجی قرآن را در این جا نمی توان یافت. نکته ی مهم تر در این مجال این است که آن حضرت به شاگردی خود در مکتب قرآن و پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) اعتراف نموده و از آن حضرت به عنوان معلم و واسطه ی فیض الهی یاد می نماید.(مجلسی- ج 3: 283)
قیمت فایل فقط 7,900 تومان
برچسب ها : قرآن کتابی آسمانی , طرح توجیهی قرآن کتابی آسمانی , دانلود قرآن کتابی آسمانی , روانشناسی , قرآن , , دانلود طرح توجیهی , پروژه دانشجویی , دانلود پژوهش , دانلود تحقیق , پایان نامه , بیان فنون گردآوری اطلاعات و توضیح آنها , دانلود پروژه , نقش نماز در زندگی فردی و اجتماعی انسان , , بعضی از آثار نماز عبارتند از , , صفات نمازگزاران , , فرضیه 3 قرآن اسوه هایی برای عبرت