دسته: علوم انسانی پیش از بكار گیری مواد معدنی یا مصالح صنعتی چون آهنم آجر و سرامیك در سازه های معماری یا عمرانی ، چوب یكی از اصلی ترین و قدیمی ترین مصالح در دسترس بوده است انسان اولیه طرز شكل دادن به چوب را برای تهیه ابزار گوناگون فرا گرفت ابزار وسائل چوبی اولیه و حتی ساختمانها و تزئینات چوبی ادوار ماقبل تاریخ و اعصار مختف تاریخ ، نمایانگر اهمیت چنان ماده ای است كه
قیمت فایل فقط 2,500 تومان
از ساختمان های روستایی گرفته تا ساختمانهای چند طبقه شعری ، پل ها و كوشك ها از چوب ساخته میشدند كه بسیاری از آنها در ایران یا كشورهای دیگر به عنوان میراث فرهنگی شناخته میشوند . قدمت ساختمانهای چوبی بدون شك بایستی به عصر نوسنگی برسد نزدیك به ۶۰۰۰ سال پیش ،معماران ایرانی برای گرمی بخشیدن به خانه های مسكونی ،كاخ ها و ابنیه ،به طور گسترده از چوب استنفاده میكردند پولی بیوس ، از نخستین تاریخ نگاران جهان ، كاخ باستانی همدان ( هگمتانه ) را كه در زمان مادها بنا شده بود چنین توصیف كرده است :
«بیشتر این كاخ از چوب سدر و سرو ساخته شده بود . ستون های چوبی آن را با ورق های نقره و زر پوشانیده بودند »
در تخت جمشید ا زچوب های بلوط ، گردو و سرو استفاده شده است . به طور كلی تیر و ستون های چوبی از ویژگی های معماری باستانی ایران است و در مراحل مختلف و سبك های معماری گوناگون ایرانی ، چوب از اركان اصلی بوده است . از نشانه های زنده ساختمان های چوبی میتوان از چهل ستون ، عالی قاپو ، مسجد بناب در حومه مراغه كه مربوط به دوره میانی معماری كشورمان است نام برد .
اما پس از مدتی كاربرد چوب بدانگونه كه شایسته است تا از اركان اصلی ساختمانها باشد ، فراموش شده است . با این حال هنوز چوب یكی از مهم ترین عناصر كارا و نقش آفرین در مسائل معماری و هنری میباشد .
چوب برخلاف سایر مصالح ساختمانی پس از گل به خاطر خاصیت شكل پذیری فراوان و طبیعی بودنش با روحیه انسان سازگار و از مطلوبیت ویژه ای برخوردار است .
فرانك لویداریت در مورد چوب میگوید :
« چوب صمیمیترین و انسانی ترین مصالح است . انسان عاشق پیوند با آن است دوست دارد آن را لمس كند ودیدن آن را خوش میدارد .»
جوب به عنوان یكی از مصالح ساختمانی دارای چند خاصیت با ارزش است :
مقاومت نسبی بالا ، مقدار چگالی كم ، رسانایی كم و مناسب برای كارهای ماشینی . در عین حال چوب چندین نقطه ضعف نیز دارد در مقطع عر ضی دارای خواص متفاوت از جهات مختلف میباشد رطوبت موجود در چوب و قابلیت ها و خواص متغیری در چوب ایجاد میكند همچنین چوب دارای قابلیت پوسیدن و اشتعال میباشد البته تكنولوژی پیشرفته روند تهیه چوب مقدار زیادی از این نقایص را برطرف كرده است .
ساختار درخت
درخت از تنه ، اجزای بالایی ( شاخته ، برگ و … ) ریشه ها تشكیل شده است ریشه های درخت با فرورفتن در خاك ، رطوبت و مواد معدنی موجود در انرژی ر ا جذب میكنند و به تنه میرساند ، تنه درخت هم شاخه ها و قسمت های بالایی را تقویت و تغذیه میكند و امكان رساندن آب و شیره درختی از ریشه به برگ ها از میان شاخه ها و بالعكس را فراهم میكند ساختار چوب كه بوسیله چشم غیر مسلح یا یك ذره بین كوچك دیده میشود ساختار قابل رؤیت و قسمت های كه فقط با یك ذره بین قوی بزرگ و اضح آشكار است ساختار ذره بینی نامیده میشوند .
ساختار قابل رؤیت :
ساختار قابل رؤ یت چوب را میتوان با برش تنه از سه جهتی كه در تصویر شماره (۳و ۴ ) نشان داده شده است مشاهده كرد .
پوست درخت در برابر ضربات و ضایعات مكانیكی از چوب محافظت میكند . این قسمت از یك لایه بیرونی ( لبه ) و یك لایه داخلی ( آبكش ) تشكیل شده است .
لیف درختی ( آبكش ) ،یك لایه نازك داخلی پوست است و هدف آن انتقال شیره درخت به شاخه ها و ذخیره آنهاست .
لایه زاینده ( كامبیوم ) ، یك لایه باریك از بافت زنده میباشد كه در كنار لیف درختی قرار گرفته است در لایه زاینده ( كامبیوم ) سلو ل های چوب رشد میكنند در بهار لایه زاینده متشكل از سلولوهای پهن با غشای نازك است در این فصل وجود آب فراوان و خاك سرشار از مواد غذایی موجب میشود كه سلولهایی كه در بهار و اوائل تابستان به وجود می آیند بافتی متخلخل و پر از خلل و فرج بسازند كه چوب بهاره را تشكیل میدهند به همین دلیل است كه این قسمت دارای رنگ روشنی میباشد در طول تابستان ، درخت با گسترش ریشه ها و برگ هایش ، سلولهای زاینده را افزایش میدهد چوبی كه در اواخر تابستان و پاییز رشد میكند و شكل میگیرد « چوب پاییزه » نام دارد.
چوب پاییزه سخت تر ، مقاوم تر ، دارای وزن حجمی بیشتری از چوب بهاره میباشد هرچه میزان رشد چوب در پاییز بیشتر باشد تاب و مقاومت آن نیز افزایش می یابد لایه هایی كه در فصل های رشد شكل میگیرند حلقه های سالیانه نام د ارد در بعضی گونه ها مانند بلوط فاصله بین حلقه های سالیانه در محل برش مقطعی (عرضی) تنه قابل مشاهده است پهنای حلقه های سالیانه كه بستگی به شرایطرشد دارد در خواص چوب موثر است هرچه حلقه سالیانه ضخیم تر باشد چوب مستحكم تر است .
چوب ، یك لایه ضخیم است كه در كنار سلولهای زاینده كه متشكل از تعدادی حلقه های باریك هم مركز میباشند قرار دادر در درخت در حال رشد چوب عموماً از سلولهای زنده تشكیل شده است چوب محكم ترین و مقاوم ترین قسمت تنه برای كارهای ساختمانی است در جهت برش های افقی ، شیره درخت از پوست درخت از میان نسوج شعاعی عبور میكند و به چوب میرسد نقش نسوج شعاعی در مقاومت چوب بسیار مهم است در واقع این نسوج مانند بست هایی هستند كه الیاف چوب را به همدیگر محكم میكنند و نگاه میداند از خم شدن و از هم گسیختگی رشته ها میكاهند .
به مرور زمان در اطراف مغز چوب ، بافتی از سلولهای مرده تشكیل میگردد كه چوب پیر نام دارد این قسمت معمولاً از چوب جوانی كه آن را احاطه كرده است محكم تر میباشد و حاوی مقادیری رنگ و مواد قلیایی است البته درختان مختلف از این نقطه نظر متفاوت هستند در مقطع عرضی درختانی مثل گردو ، آلبالو نارون ، چوب مركزی یا چوب پیر دیده میشود چوب جوان معمولاً رنگ روشنی دارد اما چوب پیر تیره تر میباشد .
چوب ها از نقطه نظر بافت به دو دسته تقسیم میشوند :
سخت چوب ها :
این دسته شامل چوب درختان پهن برگ میباشد بافت چوب درختان پهن برگ تنها در زمانی كه درخت برگ دارد ، رشد میكند رشد ونمو در بهار شروع میشود و به مرور زمان هر چه به پاییز نزدیك میشویم رو به افول میگذارد این رشد تا بهار سال آینده متوقف میگردد لذا حلقه سالیانه این دسته از درختان به صورت یكنواخت از چوب بهاره دارای رنگ روشن به طرف چوب پاییزه تیره رنگ تغییر میكند در ضمن حجم نسوج شعاعی در سخت چوب ها حدود ۱۸ درصد حجم چوب میباشد ، كه همین مسأله مقاومت چوب را افزایش میدهد باید دانست كه هر چه حلقه سالیانه این نوع چوب ها عریض تر باشد ، تاب و توان این نوع چوب ها عریض تر باشد ، تاب و توان آنها در برابر نیروهای مكانیكی بیشتر خواهد شد.
نام سخت چوب ها به دلیل نوع بافت آنها است و دلیل بر سخت تر بودن كلیه چوب های این دسته نمیباشد برخی از درختان پهن برگ عبارتند از گردو ، انجیر ، بلوط ، چنار، راش ، تبریزی ، سپیدار و افرا از جمله موارد استفاده از این نوع چوب ها ساخت مبلمان ، در و پنجره و نازك كاری در ساختمان میباشد.
نرم چوب ها :
شامل چوب درختان سوزنی برگ اسن بافت چوب درختان سوزنی برگ در طول سال زمان بیشتری برای روئیدن دارد درخت سوزنی برگ در بهار و تابستان با شدت رشد میكند و سپس تا پایان فصل سرما این رشد و نمو به كندی می گراید و به آرامی ادامه پیدا میكند به این دلیل چوب پاییزه و بهاره در حلقه سالیانه درختان سوزنی برگ به راحتی از یكدیگر تمیز داده میشود و رنگ آنها این مسأ له را مشخص میكند به این ترتیب میتوان از شكل مقطع عرضی ، درختان سوزنی برگ و پهن برگ را از یكدیگر تشخیص داد . مقطع درختان سوزنی برگ ، بسیار ساده و منظم میباشد و میزان حجم نسوج شعاعی ۷% حجم چوب را تشكیل میدهد.
برخی از درختان سوزنی برگ عبارتند از : سرو ، كاج و سرخدار . از این نوع چوب ها برای تهیه ستون ها ، تیرها ، قالب بندب داربست و مانند اینها استفاده میكنند.
اشباع چوب
هدف از اشباع چوب آن است كه دوام چوب بالا رود و همچنین بعضی از معایب آن مانند قابلیت بالای اشتعال را از بین ببرد و در ضمن تاب مكانیكی قطعه هم بالا رورد این عمل بیشتر برای ساخت تراورس های راه آهن و شمع های تلگراف استفاده میشود .
خواصی كه ماده اشباع كننده باید داشته باشد عبارتند از :
– برای موجودات مخرب چوب ، سمی و كشنده باشد ولی موجب تخریب مواد اصلی چوب نشود وب رای محیط زیست مصر نباشند
– دارای اثرات جنبی شدید برای انسان نباشد .
– قابلیت هدایت حرارتی و الكتریكی چوب را افزایش ندهد .
– قابلیت نفوذ خوبی در چوب داشته باشد .
– خواص مكانیكی و استحكام چوب را افزایش دهد ( با حداقل كاهش ندهد )
– با فلزات استفاده شده ( میخ و پیچ و … ) تركیب نشود
– به وسیله آب شسته ، در اثر گرما تبخیر و در اثر عوامل جوی تجزیه نشود .
روش های اشباع :
چوب ها به وسیله مواد حاصل از تقطیر زغال سنگ ( گودرون ) و سایر مواد شیمیایی مشابه به روش های زیر اشباع میشوند :
با فشار :
دراین روش كیفیت بهتر و مقرون به صرفه است ابتدا با فشار شیره گیاهی از الیاف خراج میشود و سپس با تزریق گودرون و یا مواد شیمیایی دیگر كه جایگزین شیره گیاهی میشود آن را اشباع میكنند .
بدون فشار :
مانند برس زدن فرو بردن افشاندن ، خیساندن . در این روش فقط سطح چوب اشباع میشود . گران تر از روش اول است .
سوزاندن سطح چوب :
در این روش سطح نازكی از چوب را میسوزانند كه موجب حفاظت آن میشود البته نسبت به سایر روش ها بسیار ابتدایی و ضعیف است .
موارد استفاده چوب در ساختمان چوب در سازه و اسكلت ساختمان :
چوب به عنوان یكی از مصالح ساختمان در اسكلت و اعضای باربر ساختمان ، تیر و شمع و غیره بكار میرود .
چوب به عنوان مصالح كمكی :
از جمله كاربردهای چوب در كارهای كمكی مانند قالب بندی و چوب بست است برای این كار از چهار تراش ، تیر گرد و تخته سود میجویند بهترین نوع برای قالب بندی نوع نراد است كه چوبی نرم و قابل انعطاف از نوعی كاج میباشد.
برای سطح بتن نمایان ، چوب قالب باید كاملا ً تمیز و پرداخت شده باشد میتوان از چوب های مصنوعی و از انواع تخته های با روكش پلی مری كه برای همین منظور تولید میشوند استفاده كرد .
چوب به عنوان مصالح برای معماری داخلی :
چوب یكی از بهترین مصالح برای ساخت پوشش ها درها و پنجره ها و تزئیناتی كه در داخل ساختمان به كار میروند میباشد كه در زیر به انواع آن اشاره میشود :
پوشش های چوبی
از گذشته های دور در مناطقی كه چوب مرغوب و فراوان در دسترس بوده است قسمت های مختلف ساختمان ها از جمله كف ، بدنه و سقفغ آنها را با چوب میپوشانده اند امروزه نیز پوشش های چوبی به اشكال و شیوه های گوناگون متداول است در پوشش های چوبی از نرم چوب ها و سخت چوب ها در نقش ها و رنگ هایی متفاوت استفاده میشود پوشش های الواری ، نواری ، پاركت و بلوك چوبی هستند .
درها و پنجره های چوبی
چوبی كه در ساخت در ، پنجره ، نرده و نظایر اینها بكار میرود باید از انواعی نظیر كاج و صنوبر خشك و فاقد شیره گیاهی و ترجیحاً عمل آمده باشد .
اتصالات پنجره های چوبی باید از نوع كام و زبانه باشد قاب پنجره باید به دیوار محكم شده باشد پنجره های چوبی خارجی باید در محلی قرار گیرند كه از بارش برف وباران در امان باشند .
درهای چوبی با پوشش های فیبری ، تخته چندلایی یا نئوپان باید با استفاده از شبكه های چوبی یا دیگر مصالح و چسب مناسب ساخته شوند .
تیغه های جداكننده چوبی
تیغه های جداكننده چوبی كه برای تقسیم فضاهای داخلی ساختمان اجرا میشوند باید به نحوی مطمئن به كف ، سقف و دیوارهای اطراف مرتبط گردند تا از استحكام كافی برخوردار باشند .
كارهای چوبی تزئینی
اجرای كارهای چوبی تزئینی نظیر نرده ها و دست اندازها ، پله های چوبی و كمدهای دیواری به دست افراد مجرب و با دقت بالایی انجام شود در ساخت كارهای تزئینی چوبی باید از بهترین مصالح استفاده شود چوب درختان گردو ، بلوط ، زبان گنجشك ، راش ، كاج ، صنوبر ، برای اینگونه كارها بسیار مناسب میباشد
اتصالات چوب
اتصالات چوبی :
انواع مختلفی دارد كه شامل اتصال به طریقه دم چلچله ا ی ، كام و زبانه ، نیم و نیم و كلیدی میباشد.
میخ ، پیچ و سایر وسائل اتصال :
قطعات برای اتصالات چوب باید از نوع زنگ نزن با روی اندود باشند ، وجود موادی كه در عمل آوردن ، اشباع و یا حفاظت چوب به مصرف میرسند به ویژه موادی كه برای ضد آتش كردن چوب بكار برده میشوند در نقاط مرطوب سبب خوردگی فلزات میشوند از این رو دراین گونه موارد باید برای به حداقل رساندن فساد پیش بینی های لازم صورت گیرد .
میخ ها و پیچ ها انواع و اندازه های گوناگون دارند كه بسته به شرایط ، اندازه قطعات و محل اتصال ( برای سقف ، كف ، در و دیوار ، پنجره ، اسكلت فلزی ، نازك كاری و … ) مورد مصرف قرار میگرند همچنین برای محافطت میخ یا پیچ و جلوگیری از تأثیر متقابل آن بر چوب میخ هایی با روكش مس ، روی ، آلومینیوم ، استیل، كادیوم ساخته شده است .
چسب ها :
مشخصات چسب خوب :
– سطح چوب را مرطوب كند .
– پس از خشك شدن باید قدرت چسبندگی بین ذرات آن زیاد شود تا در مقابل نیروهای وارده مقاومت كند .
– پس از خشك شدن به اندازه كافی خاصیت ارتجاعی داشته باشد تا در مقابل هم كشیدگی چوب در اثر تغییرات رطوبت پایداری كند
– دارای غلظت مناسب باشد تا در تمام سطح چوب به خوبی پخش شود.
– خاصیت چسبندگی خود را تا مدت طولانی حفظ كند.
انواع چسبهای چوب ، كه شامل چسب آلبومن خون ، چسب پروتئین گیاهی و چسب نشاسته گیاهی ، چسب ماهی ، چسب های معدنی ، چسب های مصنوعی ، چسب های حیوانی ( این چسب ها ضد رطوبت نیستند و به سرعت خشك میشوند ) و چسب كازئین میباشد .
نوع فایل : ورد (doc)
حجم فایل : ۱۴۳ کیلوبایت (zip)
تعداد صفحات : ۱۷۷ صفحه
قیمت : 2500 تومان
قیمت فایل فقط 2,500 تومان
برچسب ها : تحقیق چوب , تحقیق , چوب , استفاده های چوب , چوب چیست , نرم چوب ها , سخت چوب ها , اشباع چوب , سوزاندن سطح چوب , اتصالات چوبی , چوب به عنوان مصالح كمكی , موارد استفاده چوب در ساختمان چوب در سازه و اسكلت ساختمان